Patent başvurusu öncesinde bilinmesi gereken iki konuyu netleştirelim. Telif hakkı ve patent hakkı, birbiri ile karıştırılan ancak özünde birbirinden farklı olan iki kavramdır. “Patent hakkı nedir?” sorusuna şu cevabı vermek mümkündür; patent hakkı, teknik ya da bilimsel olan buluşları kapsayan bir haktır. Telif hakkı ise, üretilmiş eser ve fikirlerle ilgili olan bir kavramdır. Bu sebeple patent başvurusu sürecine yönelik detaylar ile, telif hakkına yönelik detayları birbirinden farklıdır.
Patent Başvurusu Hakkı Hangi Buluşları Kapsar?
Patent başvurusu yapılabilecek olan buluşların listesi oldukça uzundur. Kişinin hem bizzat tasarladığı bir makine için, hem kimyasal bir bileşik için hem de günlük kullanıma uygun olarak tasarlanan bir aygıt için patent başvurusu yapması mümkündür. Ancak bu hususta önemli olan bir nokta vardır; patent belgesi alınmak istenen ürün, makine ya da aygıta yönelik korunma isteği bulunan özelliğin, daha önce dünyanın herhangi bir noktasında toplum tarafından kullanılabilir, ulaşılabilir olarak ilan edilmemiş olmasıdır.
Yukarıda verilen bilgiden yola çıkarak şu noktaya değinmek mümkündür; patent belgesi alınacak olan makine ya da belgenin öncelikli özelliği yeni olmalıdır. Var olan bir özellikte yapılan ufak değişiklikler sebebiyle başvuru yapılması ve uzmanlar tarafından yapılan inceleme sonucunda o değişikliğin öngörülebilir olduğu sonucuna ulaşılması, patent belgesinin alınmasını önleyecektir.
Patent Başvurusu Hakkı Nasıl Elde Edilir?
Patent başvurusu sonucunda hak vermeye yetkili olan tek kurum, Türk Patent ve Marka Kurumu’dur. Türkiye sınırları içerisinde bu hakkın bir başka yerden alınması mümkün değildir. Ayrıca söz konusu hakkın kullanım süresi 20 yıldır. Örneğin Faydalı Model Tescili yaptıran kişilerin sahip olduğu koruma süresi 10 yıldır. Patentler de 20, faydalı modeller de 10 yılın ardından söz konusu koruma süresinin devam edebilmesi için söz konusu buluş üzerine geliştirmeler yapılmalı ve bu geliştirmeler sonucunda başvuru yinelenmelidir.
Patent hakkı nasıl alınır? Sorusunun cevabı ise şu şekildedir;
- Öncelikle tercihen bir patent vekiline vekalet verilmelidir. Söz konusu vekaletin ardından patent vekili bir ön çalışma gerçekleştirecek ve buluşun yeni olduğuna karar vermesi üzerine patent tarifnamesi hazırlayacaktır.
- Patent vekili ve buluş sahibinin tarifname üzerinde mutabakat sağlamasının ardından, söz konusu tarifname ile Türk Patent ve Marka Kurumu’na başvuru yapılır.
- Türk Patent ve Marka Kurumu’nun başvuruyu onaylamasının üzerine, söz konusu buluş hak sahibi dışında kimse tarafından izin almaksızın kullanılamaz. Buluşun üretilmesine, satılmasına ve pazarlanmasına yönelik hakların tamamı buluş sahibine geçer. İzinsiz kullanım durumunda buluş sahibinin dava açma hakkı da bulunur.