İnsan, zekâsıyla diğer canlılardan ayrılan ve teknoloji üretebilen tek varlıktır. İnsanın meydana getirdiği tasarımlar sadece fiziki olarak oluşturdukları ürünlerden ibaret olmayıp fikri emek ve çaba sonucu ortaya çıkan ve yaratıcı niteliğe sahip düşünce ürünlerini de içerisinde barındırmaktadır. Fiziki görünüme sahip olmayan bu tasarımları, yasa koyucular birtakım haklar ile koruma altına almıştır. Bu koruma süresi boyunca tasarımlarını üçüncü kişilerden koruma ve dilediği gibi kullanma hakkı tanınmıştır. İşte fikri emek ve çaba ile oluşturulmuş ürün üzerindeki bu haklara fikri mülkiyet hakkı denilmektedir.
Fikri mülkiyet, bir kişi ya da kuruluşa ait fikir ürünleri içindir. Söz konusu kişi de kurulmuş bu fikirleri serbestçe paylaşmayı ve istenilen zamanda kontrol etmeyi elinde barındırmaktadır.
Fikri Mülkiyet Nedir?
Fikri haklar ve telif haklar olarak anılan fikri mülkiyet hakları; sanat, edebiyat, müzik, mimari vb. eserler üzerinden elde edilen hakladır. Sınaî mülkiyet ise tarım ve sanayide buluşların, yeni tasarımların, yeniliklerin ve özgün çalışmaların ilk uygulayıcısı adına ticaret alanında üretilip satılan malların üzerindeki üretici ve satısının diğerlerinden ayırt edilebilmesini sağlayan işaretlerin sahipleri adına tescillenmesi ve böylece bu hakkı kendi elinde bulundurmasını sağlayan bir maddi haktır.
Sınai mülkiyet hakları genel olarak şunlardan oluşur;
1. Patent
2. Faydalı model
3. Marka ve tasarımlar
Fikri ve sınaî mülkiyet hakları
Eser, buluş, marka sahibinin ticari haklarını koruyan genel haklardır.
Endüstriyel Tasarım Tescili Nedir?
Tasarım tescili bir ürünün tamamında veya bir kısmında süsleme, çizgi vb. unsurların tescil edilmesidir. Burada dikkat edilecek husus, ortada bir tasarımın olmasıdır. Tasarım tescil edildikten sonra tasarımın tüm hakları koruma altına alınmaktadır. Tasarımı yapan kişiden izinsiz üçüncü kişilerin haksız kazanç elde etmesinin önüne geçilmektedir.
Günümüzde tasarım tesciline her gün kullanılan ürünler konu edilirken aynı zamanda çok az sayıda kullanılan ürünlerde konu olabilmektedir. Örneğin; fincan, bardak, çaydanlık gibi her gün kullanılan ürünler üzerindeki tasarımlarda tescillenebilmektedir.
Domain Tescil
Kişisel blog, kurumsal web sitesi ya da e-ticaret sitesi kurmak isteyen kişilerin domain alması gerekir. Domain diğer bir ismiyle alan adı bir internet sitesinin, internet sitesi üzerindeki ismidir. Domain alınması internette dolaşan bir kullanıcının alan adını adres çubuğuna girmesi ile siteye ulaşmasıdır. Aksi halde siteye girmek için IP adresi kullanılmaktadır. Domain tescili, internet üzerinde başka bir kişi ya da kurum tarafından artık kullanılmayan alan adının kiralanması ve tescil edilmesi işlemine domain tescil denilmektedir.